Objective: Atypical antipsychotics have different clinical side effect profiles than typical antipsychotic agents. Also, side effect profiles of atypical antipsychotic agents are different from each other. As there are no proven significant clinical superiority among atypicals other than clozapine, clinicians make their atypical choice decisions according to side effect profiles. More clinical comparison studies are needed to discern the relative efficacy and side effect profiles of atypical antipsychotics. In this study we aimed to compare clinical efficacy and extrapyramidal, metabolic, and cardiac side effects of ziprasidone and risperidone in patients with acute exacerbation of schizophrenia and schizoaffective disorders.
Method: A total 22 patients diagnosed with acute exacerbation of schizophrenia or schizoaffective disorder based on the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Text Revision (DSM-IV-TR) were randomly assigned to receive ziprasidone 80-160 mg/day (n=11) or risperidone 4-8 mg/day (n=11) for 6 weeks. Positive and Negative Syndrome Scale total score (PANSS-T), positive symptoms subscale (PANSS-P) and negative symptoms subscale (PANSS-N) were used as efficacy measures. Abnormal Involuntary Movement Scale (AIMS), SimpsonAngus Scale (SAS), Barnes Akathisia Rating Scale (BARS), were employed for movement disorder evaluations. Metabolic side effects were tested by checking laboratory tests, body weight, and body mass index measures. Electrocardiography and radionuclide ventriculography (Multigated Equilibrium Acquisition- MUGA scan) scan were used for cardiac side effect assessments. The data for twelwe patients, who complated the study were analyzed. The study was designed and conducted as a randomized open label trial.
Results: Both antipsychotic drugs improved clinical symptoms significantly. The two treatment groups did not differ significantly in efficacy measures at the initial and endpoint assessments. There was statistically significant increase in parkinsonism symptoms on the 7th and 21st day evaluations in risperidone group according to SAS. Ziprasidone exhibited more beneficial effects on body weight and glucose levels. There was significant increase in prolactin levels on the 42th day lab result with risperidone. There was no difference betweeen the two drugs in terms of prolongation of QTc interval. But, ziprasidone induced more QTc prolongation on the 21st and 42th day ECGs according to baseline than risperidone. The two treatment groups did not differ significantly in left ventricular systolic and diastolic function measures at initial and endpoint assessments.
Conclusions: Both drugs demonstrated significant clinical improvement. Risperidone had more extrapyramidal and endocrine side effects than ziprasidone. Ziprasidone had more QTc prolongation than the risperidone. MUGA results did not differ significantly between two groups.
Şizofreni ve şizoaffektif bozukluk akut alevlenmesi olan hastalarda ziprasidon ile risperidon’un klinik etkinlik, ekstrapiramidal, kardiyak ve metabolik yan etkilerinin karşılaştırılması
Amaç: Atipik antipsikotik ilaçlar tipik antipsikotik ilaçlardan farklı klinik yan etkilere sahiptirler. Atipik antipsikotik ilaçların arasında da yan etki farklılıkları görülmektedir. Atipik antipsikotik ilaçlar arasında klozapin dışında klinik yararlanım açısından fark olmaması, klinisyen için ilaç tercihinde yan etkileri ön plana çıkarmaktadır. Antipsikotik ilaçların göreceli etkinlik ve yan etki profillerinin belirlenmesi için daha fazla klinik karşılaştırma çalışmasına gereksinim duyulmaktadır. Biz bu çalışmada şizofreni ve şizoaffektif bozukluk akut alevlenmesi olan hastalarda ziprasidon ile risperidon tedavilerinin klinik etkinliğini, ekstrapiramidal, metabolik ve kardiyak yan etkilerini karşılaştırmayı amaçladık.
Yöntem: Ruhsal Bozuklukların Tanımlanması ve Sınışandırması El Kitabı, Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı (DSM-IVTR) tanı ölçütlerine göre şizofreni veya şizoaffektif bozukluk akut alevlenmesi olan toplam 22 hasta, 6 hafta süreyle ziprasidon 80-160 mg/gün (n=11) veya risperidon 4-8 mg/gün (n=11) almak üzere rasgele dağıtıldı. Etkinlik değerlendirmeleri için pozitif ve negatif sendrom ölçeği (PANSS-T) toplam puanı, pozitif semptomlar alt ölçeği (PANSS-P) ve negatif semptomlar (PANSS-N) alt ölçeği kullanıldı. Hareket bozukluğu değerlendirmeleri için Anormal İstemsiz Hareketler Ölçeği (Abnormal Involuntary Movement Scale, AIMS), Simpson-Angus Nöroleptiklere Bağlı Hareket Bozukluklarını Değerlendirme Ölçeği (Simpson-Angus Scale, SAS) ve Barnes Akatizi Ölçeği (Barnes Akathisia Rating Scale, BARS) kullanıldı. Metabolik yan etkiler laboratuar testleri, beden ağırlığı ve beden kitle indeksi ölçümleri ile değerlendirildi. Kardiyak yan etkileri değerlendirmek için elektrokardiyografi ve radyonüklid ventrikülografi (Multigated Equilibrium Acquisition, MUGA scan) incelemeleri yapıldı. Çalışmayı tamamlayan 20 hastanın verileri analiz edildi. Çalışma açık uçlu ve randomize olarak yürütüldü.
Bulgular: Her iki antipsikotik ilaç da klinik bulgularda anlamlı düzelme sağladı. Başlangıç ve sonlanım etkinlik değerlendirmelerinde her iki tedavi grubu arasında anlamlı fark yoktu. Risperidon grubunda 7. ve 21. günlerde SAS ölçeğine göre parkinsonizm bulgularında anlamlı artış oldu. Ziprasidon, beden ağırlığı ve glikoz düzeyleri üzerine daha olumlu etkiler gösterdi. Risperidon grubunda 42. günde prolaktin düzeylerinde anlamlı yükseklik vardı. İki ilaç arasında QTc uzaması açısından fark yoktu, ancak ziprasidon grubunda 21. ve 42. günlerde başlangıca göre anlamlı düzeyde QTc uzaması saptandı. Başlangıç ve sonlanım sol ventrikül sistolik ve diyastolik fonksiyonlarının ölçümlerinde, her iki tedavi grubu arasında anlamlı fark yoktu.
Sonuçlar: Klinik olarak risperidon ve ziprasidon’un etkinliğinin benzer olduğu bulunmuştur. Risperidon’un ekstrapiramidal ve metabolik yan etkileri ziprasidon’a göre daha fazla görülürken, QTc uzaması ziprasidonda daha fazla görülmüştür. MUGA değerlendirmesinde ise gruplar arasında fark yoktur.