Objective: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) persists through adolescence and adulthood, and 15-80% of the children diagnosed with ADHD continue to have the disorder into adulthood, depending on the diagnostic criteria used; however, these findings have mostly been derived from follow-up studies in North America. The longitudinal outcomes of ADHD children from non-Western countries, such as Turkey, and the prognostic differences between ADHD+Oppositional Defiant Disorder (ODD) and ADHD+Conduct Disorder (CD) cases require further exploration. Six years after an initial study of 18 months conducted between 2000 and 2002, we sought to evaluate 120 cases of ADHD with comorbid ODD or CD.
Methods: The original sample included 120 ADHD + ODD/CD children, followed for 18 months during 2000-2002. We evaluated the last-known psychiatric status, academic achievement, substance use, and social functionality of 60 children who were interviewed six years earlier. The treatment duration was divided into three groups: less than 15 months, 15-45 months, and greater than 45 months.
Results: In the initial study, we found that both combined treatment (parent training and stimulant treatment) and only stimulant treatment were effective in reducing ADHD, ODD, and CD symptoms. Six years after the initial study, the ADHD treatment was found to be effective in many areas, including academic success (p<0.001), grade retention (p=0.026), expulsion or suspension from school (p=0.009), rate of accidents and broken bones requiring reduction (p=0.001), and cigarette smoking (p=0.018).
Conclusions: ADHD symptoms are associated with impairments in multiple functional domains, and ADHD treatment is effective for Turkish children in many of these domains. There is a statistically significant difference in treatment success between groups created according to the treatment duration.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların tedavi süresi işlevsellik ve prognoz ile ilişkilidir
Giriş: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun (DEHB) ergenlik ve erişkinliğe dek sürdüğü ve DEHB tanılı çocukların %15-80 oranında erişkinlikte de DEHB tanısı almaya devam ettikleri bilinmektedir. Bununla birlikte, bu bulgular çoğunlukla Kuzey Amerika’da yapılan izlem çalışmalarının sonuçlarıdır. Batılı ülkeler dışındaki ülkelerdeki DEHB’li çocukların uzun dönem izlemi ve DEHB+ Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu (KOB) ve DEHB+ Davranım Bozukluğu (DB) olguları arasındaki prognostik farklılıklar ile ilgili çalışmalar faydalı olacaktır. Bu çalışmada, 2000 - 2002 yılları arasında gerçekleştirilen 18 aylık izlem çalışmamızda yer alan 120 DEHB ve eşlik eden KOB veya DB tanılı olguyu ilk başlangıç çalışmamızdan 6 yıl sonra tekrar değerlendirmeyi amaçladık.
Yöntem: Başlangıç çalışmamızın örneklem grubu 2000-2002 yılları arasında 18 ay süre ile izlenmiş olan DEHB + KOB/DB olan çocuklardan oluşmaktadır. Altı yıl önce değerlendirmiş olduğumuz olgulardan ulaşabildiğimiz altmışının şu anki psikiyatrik durumları, akademik başarıları, madde kullanımları ve sosyal işlevsellikleri değerlendirilmiştir. Tedaviye devam süresi 15 ay ve altı, 15-45 ay arası ve 45 ay ve üstü olarak belirlenmiştir.
Bulgular: Başlangıç çalışmamızda hem kombine tedavinin (ilaç tedavisi + ebeveyn eğitimi) hem de sadece ilaç tedavisinin DEHB, KOB ve DB belirtilerini azaltmada etkili olduğu saptanmıştır. Altı yıl sonra yapılan değerlendirmede DEHB ve eşlik eden KOB veya DB tanılı çocukların tedaviye devam süresinin akademik başarı, sınıf tekrarı, okuldan atılma/okuldan uzaklaştırılma, kaza geçirme veya alçı tedavisi uygulanması ve sigara kullanımı alanlarında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde etkili olduğu görülmüştür.
Sonuç: DEHB ve eşlik eden KOB/DB semptomları işlevselliğin bir çok alanında bozulmaya neden olabilmektedir. DEHB olguları uygun sürede tedavi edildiğinde ise bu çocukların yaşamlarının bir çok alanında olumlu etkiler olduğu görülmektedir. Sonuç olarak tedaviye devam süresine göre oluşturulan gruplar arasında tedavi başarısı ve prognoz açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır.