Psychiatry and Clinical Psychopharmacology
Original Papers

Effect of ferritin on short-term treatment response in attention deficit hyperactivity disorder Objectives: Several studies have shown that i

1.

Associate Professor, Department of Child and Adolescent Psychiatry, Dr. Sami Ulus Childrens’ Hospital, Ankara - Turkey

2.

Associate Professor, Fogarty International Center Mental Health and Developmental Disabilities Program, Children’s Hospital, Boston, MA, USA

3.

Department of Child and Adolescent Psychiatry, Dr. Sami Ulus Childrens’ Hospital, Ankara - Turkey

4.

Harvard Medical School, Children’s Hospital, Boston, MA, USA

Psychiatry and Clinical Psychopharmacology 2012; 22: 325-331
DOI: 10.5455/bcp.20120403015900
Read: 960 Downloads: 566 Published: 25 February 2021

Objectives: Several studies have shown that iron deficiency and ferritin levels are associated with parent and teacher Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) ratings. Although there are conflicting results, it has also been reported that iron supplementation may help to decrease ADHD symptoms. When all these previous studies are taken into account, it is clear that a large study investigating the effects of iron deficiency and ferritin levels on routine pharmacological treatment of ADHD with stimulants would be helpful to elucidate this treatment from a clinical point of view.

Methods: A total of 345 subjects with combined or predominantly hyperactive-impulsive (PHI) subtypes of ADHD were included. All diagnoses were based on the DSM-IV criteria and ascertained by direct interviews conducted by the authors, who are experienced child psychiatrists certified in the use of the Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children — Present and Lifetime Version (K-SADS-PL) semi-structured interview. The two treatment response criteria were: 1) 25% or more decrease in pre-treatment Conners Parent Rating Scale (CPRS) and Conners Teacher Rating Scale (CTRS) Hyperactivity (HA) and Total Problems scores; 2) CPRS and CTRS HA scores lower than the cut-off point (“very improved”).

Results: A total of 255 (73.9%) patients were on OROSmethylphenidate (OROS-MPH) and 90 (26.1%) were on immediate release methylphenidate (IR-MPH). The mean±sd of OROS-MPH and IR-MPH doses were 28.8±8.1 and 20.9±7.1 mg, respectively. More than half (52.5%) of the subjects were previously drug-naive at treatment inception. Two hundred and seventy eight (80.6%) subjects had combined subtype ADHD and the remainder had predominantly hyperactive-impulsive subtype. Only 60 (17.4%) of the subjects had no comorbid disorders, while 38.3% had one comorbid disorder, 32.8% had two comorbid disorders, and 11.6% had three or more comorbid disorders. The most frequent comorbidity was Oppositional Defiant Disorder/Conduct Disorder (ODD/CD, 51.6%), followed by Learning Disabilities (LD, 35.4%) and Anxiety Disorders (AD, 15.9%). Logistic regression analysis showed that subjects with comorbid ODD/CD and LD were less likely to respond to treatment. Ferritin levels and iron deficiency were not associated significantly with outcomes.

Conclusions: In a large sample of subjects with combined or predominantly hyperactive-impulsive subtypes of ADHD, after controlling for several factors, we found that neither iron deficiency (ferritin <12 ng/ml) nor ferritin levels were associated with less favorable short-term treatment outcomes with stimulants. Subjects with comorbid ODD/CD and LD were less likely to have a 25% or more decrease in CTRS Total score. The presence of ODD/CD was also a negative predictor of treatment response in terms of CPRS Total and HA scores. The lack of a negative treatment response in ADHD subjects with iron deficiency and lack of a negative association with ferritin levels suggest that the relationship between iron metabolism and ADHD, a highly heterogeneous disorder, may be more complicated than previously believed.


Ferritinin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda kısa süreli tedaviye cevap üzerine etkisi

Amaç: Birçok çalışmada, demir eksikliği ve ferritin düzeyinin öğretmen ve ebeveyn dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) puanları ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Sonuçlar çelişkili olsa da demir takviyesinin DEHB belirtilerini azalttığı bildirilmiştir. Tüm bu çalışmalar göz önünde bulundurulduğunda demir eksikliği ve ferritin düzeyinin DEHB’nin stimülanlar ile rutin farmakolojik tedavisine etkisini araştıran büyük ölçekli bir çalışma klinik bakış açısından konuya açıklık getirecektir.

Yöntem: DEHB bileşik ya da hiperaktivite-impulsivite ön planda alt tipleri olan 345 denek çalışmaya dahil edilmiştir. Tüm tanılar, DSM-IV ölçütlerine göre ve Çocuk ve Gençler için Duygulanım Bozukluğu ve Şizofreni Ölçeği-Şimdi ve Yaşam boyu Versiyonu (ÇGDBŞÖ-ŞY) yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak yazarlar tarafından yapılmış direkt görüşmelerle koyulmuştur. Tedaviye yanıt kriterleri: 1) Conners Anne-Baba Derecelendirme Ölçeği (CADÖ) ve Conners Öğretmen Derecelendirme Ölçeği (CÖDÖ) tedavi öncesi Hiperaktivite (HA) ve Toplam sorunlar puanlarında %25 ya da daha fazla azalma; 2) hem CADÖ hem de CÖDÖ puanlarının eşiğin altında olması (çok düzeldi).

Bulgular: Çalışmaya katılanların 255’i (%73.9) OROS-metilfenidat (OROS-MPH), 90 hasta kısa salınımlı metilfenidat (IR-MPH) tedavisi aldı. Ortalama±sd OROS-MPH ve IR-MPH dozları sırasıyla 28.8±8.1 ve 20.9±7.1 mg’dı. Çalışmaya katılanların %52.5’i tedavi başlanmadan önce hiç ilaç kullanmamıştı. 278 (%80.6) denek bileşik tip DEHB, diğerleri hiperaktivite-dürtüsellik ön planda DEHB tanıları aldı. Çalışmaya katılanların 60’ında (17.4%) komorbid bozukluk yokken %38.3’ünde bir komorbid bozukluk, %32.8’inde iki komorbid bozukluk ve %11.6’sında üç ya da daha fazla komorbid bozukluk vardı. En sık görülen komorbid bozukluk Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu/ Davranım Bozukluğu (KOKGB/DB, %51.6) iken, bunu sırasıyla Öğrenme Güçlüğü (ÖG, %35.4) ve Anksiyete Bozuklukları (AB, %15.9) izledi. Lojistik regresyon analizine göre komorbid KOKGB/DB ve ÖG olan olguların tedaviye daha az yanıt verdiği gözlendi. Sonuçlar ile ferritin düzeyi ve demir eksikliği arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmadı.

Sonuç: Bileşik ya da hiperaktivite-dürtüsellik ön planda alt tipleri olan DEHB’li deneklerden oluşan büyük bir grupta bir çok etkeni kontrol ettikten sonra ne demir eksikliği (ferritin<12 ng/ml) ne de ferritin düzeyinin stimülanlarla kısa süreli tedavi sonuçlarıyla ilişkili olmadığı bulundu. Komorbid KOKGB/DB ve ÖÖG olan hastalarda CÖDÖ toplam puanında %25 ya da daha fazla azalma yoktu. Komorbid KOKGB/DB olması ayrıca CADÖ toplam ve HA puanlarına bakıldığında tedaviye yanıtta negatif yordayıcıydı. Demir eksikliği olan DEHB’li deneklerde negatif tedavi yanıtının olmaması ve ferritin düzeyi ile tedavi yanıtı arasında negatif ilişki saptanmaması, demir metabolizması ve çok heterojen bir bozukluk olan DEHB arasındaki ilişkinin inanıldığının aksine daha karmaşık olduğunu ortaya koymaktadır.

Files
EISSN 2475-0581