Objective: Clozapine is a well-known atypical antipsychotic agent which is especially useful in patients with treatment-resistant schizophrenia, but there is still debate on its potential to cause arrhythmia and sudden death. To explore the effect of clozapine on arrhythmic markers in patients with schizophrenia, heart rate variability, QT dispersion and late potentials were measured before and after 10 weeks’ treatment. Method: Heart rate variability and QT dispersion were measured by electrocardiography. Signal averaged electrocardiography was used to measure late potentials. Heart rate variability, QT dispersion and late potentials were measured at baseline with at least 2-7 days wash-out period and after 10 weeks of clozapine treatment. Results: No significant differences were found in late potentials and QT dispersion domains or QT corrected values between pretreatment and posttreatment parameters of clozapine. Heart rate variability measures seemed to be significantly decreased after the treatment. This difference was more prominent in female patients and patients who were under 35 years. Change in mean heart rate variability value was found to be significantly correlated with the dosage of clozapine but not with autonomous side effects such as dizziness, hypertension, and decreased perspiration. Conclusion: Clozapine decreases heart rate variability after 10 weeks of treatment and this effect may be dose dependent. In this study, clozapine did not effect late potentials and QT dispersion as markers of drug-induced arrhythmia.
Şizofreni hastalarında klozapin ve aritmi belirleyicileri: On haftalık klozapin tedavisinin kalp hızı değişkenliği, geç potansiyeller ve QT dispersiyonuna etkisi
Amaç: Klozapin özellikle tedaviye dirençli şizofreni hastalarında çok faydalı, iyi bilinen atipik antipsikotik bir ilaçtır ancak aritmi ve ani ölüm riskine yol açma olasılığı hala tartışmalıdır. Şizofreni hastalarında klo-zapinin aritmi belirleyicileri üzerine etkisini araştırmak amacıyla, 10 haftalık tedavi öncesi ve sonrasında kalp hızı değişkenliği, QT disper-siyonu ve geç potansiyeller ölçüldü.
Yöntem: Kalp hızı değişkenliği ve QT dispersiyonu elektrokardiyografi ile, geç potansiyel ölçümleri, sinyal ortalamalı elektrokardiyografi ile yapıldı. Kalp hızı değişkenliği, QT dispersiyonu ve geç potansiyeller başlangıçta, en az 2-7 günlük ilaçtan arınma döneminin ardından ve 10 haftalık klozapin tedavisi sonrasında yapıldı.
Bulgular: Geç potansiyeller ve QT dispersiyonu ya da düzeltilmiş QT değerlerinde tedavi öncesi ile sonrası arasında fark saptanmadı. Kalp hızı değişkenliğinde tedavi sonrasında istatistiksel olarak belirgin derecede düşme saptandı. Kadın hastalar ve 35 yaşın altındaki hastalarda bu fark daha belirgindi. Kalp hızı değişkenliği ortalama değerindeki düşme klozapin dozu ile istatistiksel olarak anlamlı derecede ilişkili ancak sersemlik, hipertansiyon, azalmış terleme gibi yan etkilerle ilişkisiz bulundu.
Sonuç: Klozapin, 10 haftalık tedavi sonrasında kalp hızı değişkenliğinde azalmaya yol açmıştır ve bu etki doza bağımlı olabilir. Bu çalışmada klozapinin aritmi belirleyicileri olan geç potansiyeller ve QT disper-siyonuna etkisi olmamıştır.