_page-0001.jpg)
.png)
Though the first antipsychotic, chlorpromazine, was synthesized in 1950, its efficacy as an antipsychotic was established and published by Delay and Deniker in France, fifty years ago in 1952. For the last 50 years, hundreds of new antipsychotic drugs has been synthesized and used. Some of them were withdrawn from the market because of adverse effects. As happened in many of scientific developments, many innovations in medicine field were found as a result of coincidents. There are also such exciting examples in psychopharmacology such as the first antipsychotic drug, chlorpromazine, and the first antidepressant, iproniazide. The mechanism of actions of these emprically developed drugs has been established in later researches. The mechanisms of actions of antipsychotic drugs were started to be understood in 1980s, but controversial points stil exist. The aim of this article is to describe the fifty years of developments in antipsychotic drug treatment, and to focus on current opinions on the mechanisms of actions of antipsychotics, variations in efficacy and adverse effects of these drugs based on recent literature.
Modern Psikofarmakolojinin Ellinci Yılında Klorpromazinden Günümüze Antipsikotik Tedavinin Dünü, Bugünü
İlk antipsikotik klorpromazin 1950 yılında sentezlendi, antipsikotik olarak etkili olduğu ancak iki yıl sonra 1952 yılında Fransa’da Delay ve Deniker tarafından bulundu ve yayınlandı. Geçen elli yıl boyunca yüzlerce antipsikotik sentezlenip kullanıldı ve halen kullanılmakta. Bir kısmı da yan etkilerinden dolayı terk edildi. Bilimsel gelişmelerin bazılarında olduğu gibi, tıp alanında da pek çok yenilik güzel raslantılar sonucunda keşfedilmiştir. Bu bağlamda psikiyatri alanında da güzel raslantılara örnekler vardır. Örneğin ilk antipsikotik klorpromazin ve ilk antidepresan iproniyazid birer rastlantı sonucu bulunmuşlardır. Ampirik olarak keşfedilen bu ilaçların etki mekanizmaları daha sonra bulunmaya çalışılmıştır. Antipsikotiklerin etki mekanizmaları da ancak seksenli yıllarda anlaşılmaya başlanmıştır, fakat hala tartışmalı noktalar devam etmektedir. Bu yazıda bir yandan bu elli yıllık serüven anlatılmaya çalışılırken, diğer yandan da antipsikotiklerin etki mekanizmaları, etki ve yan etki farklılıkları ile ilgili güncel tartışmalara son literatürlerin ışığında yer verilmiştir.